Δευτέρα 25 Μαΐου 2009

ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ ''ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ'' - Απολογούμαι που λόγω μεγάλης έκτασης του ποιήματος δεν τηρήθηκε η αρχική μορφή του ποιήματος

ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΦΙΛΟ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟ ΓΑΜΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗΣ ΤΟΥ ΚΟΡΗΣ
Σταματημένα τ΄ άλογα,άς προσμένουν στην πλακόστρωτη απλωσιά ,π΄ όλη γεμίζει από το χτύπο του πετάλου,όπως πληθαίνει το συμπεθεριό- και στριμωγμένες, ξαφνικά,καπούλια με καπούλια οι μουλάρες,άς σηκώνονται στα πισινά γι΄απλοχωριά- κι΄ όλη ας γιομίζει ποδοβολητό, χλιμίντρισμα η αυλή,ενώ στις ράχες τους,στρωμένες με σγουρόχρωμα φαντά,με το πλευρό καβάλλα , οι συμπεθέρες,στολισμένες σε μετάξια και χρυσά,τινάζουνε απαλά τα γκέμια,να κινήσουνε μαζί- ( κ΄ είναι η γαλάζια μέρα, η Κυριακή –κι΄ από τα βάθη του χωριούτης νιάς καμπάνας χύνεται η βοή,σαν μιάς γελάδας,που αγκουσεύει το περίσσιο γάλα, το πονετικό μουκανητό- κι΄ όλο έχει αδειάσει το χωριό,στο λιόχαρον αλώνι,ομπρός στην εκκλησιά! )Στημένη η νύφη ,σε θρονί, που αστράφτει, χαμηλό,μήτε δεξιά, ας κυττάει , μήτε ζερβά,ενώ οι στολίστρες,πίσω από τους ώμους της, ορτές,απ΄ την κορυφή του κεφαλιού της,της χωρίζουνε στη μέση τα μαλλιά,κι΄αφού τα στρώνουν με το χτένι ,και στον αέρα τα τινάξουν δώθε- κείθε,δυνατά,στα τρία τους δάχτυλα χωρίζοντας τον απαλόνε θησαυρό- με ήσυχα χέρια αρχίζουνε να δένουν τις πλεξούδες,σα σφεντόνα,απανωτά! ( Στο μεσοδόκι του σπιτιού ,η πνοή τ΄αγεριού από τη θύρα,στη γαλάζια σκιά,ας λούζει ωστόσο τ΄ανεμόχορτο,που πιάνει η ρίζα του στον αέρα του βουνού- ή το ξερό χελιδονόψαρο με τεντωτές φτερούγες , στού θαλασσινού το σπίτιζυγιασμένο από ψηλά,στο αγέρι που φυσά κάθε φορά,δοσμένο ως καΐκι του ξενιτεμένου νοικοκύρη,στην πνοή του Θεού! Στους άσπρους τοίχους τα πλεγμένα στάχυαας λάμπουν καρφωτά,κι΄απ΄ τόνα στ΄ άλλο παραθύριας σαϊτεύει αστράφτοντας η γληγοράδα του χελιδονιού!Μα από τη νύφη, ασάλευτη, τριγύρα,σκεπασμένη τώρα στ΄ αραχνόφαντο κεφαλοπάνι,ας ξεχειλίζει η διάφανη σιγή,κι΄ ο απάρθενος άς ρεύει λογισμός,καθώς στα πλάγια τα βαθύχλοα στον απάνεμο ήλιο,τ΄ ανθορρόημα της αγραπιδιάς).Μέσα στο πέπλο σου, άκουσες ,βουβή θεοσάλευτη κάρδια; Νά το το πρώτο πάτημα των μουλαριώνπου ανακυκλάνε τα λιθάρια χαμηλά!! Μα στο άτι απάνου , πόρχεται μπροστά ο γαμπρός ,την πλάση όλη χαίρετε προικιό! Πίνει τον ήλιο το κορμί του, πίνει ,ως μια ζεστή ψιλή αμμουδιά,τον πάντα νέον αφρό! Κόκκινο φλάμπουρον ολύγιστο,βαρύ από το κέντημα σγουρό κι΄ ανεβατό ,με κρόσσια, ωσά βαλάνια, αρίθμητα ,χρυσά, πετάει φουχτιές αχτίδες μπρός στα μάτια του η καρδιά! Κι΄ ακούει! Ακούει την κίσσα που απ΄ της λεύκας την κορφήπέφτει σε αμπέλι με μια λιόχαρη φωνή¨ακούει τα σκόρπια τα βελάσματα μακριά ¨βλέπει με τ΄ άσπρο του φαριού,ως του χορεύει δυνατά η πνοή .Η δύναμη του οργώνεται και κλεί,καθώς το χώμα πίσω απ΄ το γενί! Και τέλος να, σαν ξεπεζεύει το κατώφλι του σπιτιού στο αντίκρυσμα της νύφης, του σωπαίνει ξαφνικά η καρδιά! ( Ώ βάθος και σιωπή της Παρθενιάς!)Σά συγνεφιά ανοιξιάτικη ας απλώσει τώρα το στεφανοσκέπασμα γλυκάΣαν η ψυχάλα η ανοιξιάτικη το ρύζι το κάτασπρο ας τιναχτεί! Στο φως της ημέρας ,ας ψηλώσει αχνόχρυση ολοένα , στα γυμνά φυτίλια η φλόγα των κεριών!Και τώρα πιά, διαβαίνει η περιστέρα για το σπίτι του γαμπρού .Μα η μάνα εκεί,στη θύρα ομπρός τους σταματά.Κι΄ αγούγετ΄ η άφθαρτη φωνή:
<< Στου κατωφλιού την πλάκα,κι΄αν το γράψεις ,θυγατέρα ,δε στέκει τ΄ονομά σου.Πέρνα καθώς περνάει το χελιδόνι.Κι΄ αν θες να μη σταθείς , μην ιδείς μπροστά σου,διάβα καθώς με το βαρύ λαγήνι,το γεμάτο νερό, που με μονάχα το κεφάλι το ανέβαζες στο σπίτι- και δεν εκύτταζες μπροστά, ούτε πίσω- δεξιά , ζερβά δεν κύτταζες – και μήτε τα χέρια γύρα σου έψαχναν ολοένα , μα έστριβαν το μαλλί κ΄ ήταν πιασμένα,το κατώφλι έστι πέρνα , θυγατέρα! Και κει, γαμπρέ , πόχει ο λαιμός χαράκι,σαν η τρυγόνα κι΄ ως η περιστέρα, εκεί μονάχα εγράφη το σημάδι,( κι΄ ως τότε απάνου της μη βάλεις χέρι),το κορμί να χωρίσει απ΄ το κεφάλι ,της απιστίας αν ξημερώσει η μέρα! Θυγατέρα , σαν θα έβγεις παρακάτου , στού πηγαδιού θ΄ανέβεις το ζωνάρι , να πιείς στερνό απ ΄ το χέρι μου ποτήρι ,να χαιρετήσεις τα νερά του τόπου.Θα πιείς νερό , όσο ζητά η καρδιά σου, κι΄ όσο μείνει της μάνας σου θα μείνει,π΄ άδειασ΄ η καρδιά της απ΄ το κλάμα. Θυγατέρα , στο σπίτι οπού πηγαίνεις ,από μια θύρα ως θα διαβαίνεις σ΄ άλλη, να μην ακούγεται το πάτημά σου .Σαν το σπιτόφιδο ας γένει η καρδιά σου!Σα ζυγαριά μπροστά απ΄τον άντρα σου στάσου.Τον ύπνο κρατεί καθαρό θεμέλιο,στις τέσσερες γωνιές η δυναμή σου να φέγγει του σπιτιού, και τα ονειρά σουνα λέν τη μέρα, ορθό βαθύ, δική σου.Πέρνα , η θύρα είν΄ ελεύθερη μπροστά σου!!>>.Σαν άσπρη τρεχαντήρα , νιά ,οπού όλο το θαλασσοχώρι , σπρώχνοντας,την κατεβάζει στο γιαλό ,τραβάει μαζί τη νύφη το συμπεθεριό.Στο δυνατό κατήφορο ,τα νιοκαλλίγωτα άλλογα γλιστράν.Στο διάβα,απ΄ τα κατώφλια πίσω ,σε ραβδιά οι γριές ακουμπησμένες ,ήσυχα κοιτάν.Και να , το νιό το σπίτι από μακριά .Με μέλι αλείβει το κατώφλι ,η μάνα του γαμπρού-στ΄ανώφλι σπάει το ρόιδι ,πριν η νύφη προσδιαβεί .Το τυλιγμένο στρώμα ανοίγοντας ,ας πλημμυρίσει τώρα όλο το θάλαμο καρπούς!Ο πέπλος κάτου ας τιναχτεί ,καθώς μιάς μυγδαλιάς !Σαν από μάρμαρο ας φαντάζει η κλίνηστις ψυχές των νιόπαντρων μπροστά ! Ώ κρύα φαντά σεντόνια ,ως χιόνια του Μαρτιού !Ώ φρένα, θαμπωμένα μπρός στο διάπλατο βωμό! Ώ σάρκα παγωμένη ως με τα νύχια στην αρχή! Αναπνοή , σαν κρίνου , που κρουστάλλιασε ο βοριάς! Πορτοκαλάνθια κρεμασμένα σε θανάτου απάρθενου τ΄ ολάσπρο φως! Ώ , σαν τα φίδια απ΄ το χειμώνα ,με΄σ απ΄το γλυκό σου λήθαργο ξυπνόντας ,παρθενιά ! Και ξαφνικά , στης προσμονής το βάθος ,ώ κερήθρας μυρουδιά! Ώ ξάφνου , μες΄ στον ουρανίσκο απιθωμένη , ανάπνια του μελιού

Πέμπτη 14 Μαΐου 2009

ΕΛΛΗ ΠΑΙΟΝΙΔΟΥ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ


ΕΛΛΗ ΠΑIΟΝIΔΟΥ – ΒIΟΓΡΑΦIΑ
( όπως μου την απέστειλε η ίδια η συγγραφέας ,με αφορμή την επίσκεψή της στο Γυμνάσιο Καθολικής, Λεμεσού στις 13-5-2009)

Η Έλλη Παιovίδoυ γεvvήθηκε στις 3-11-1940 στo χωριό Βάσα Κoιλαvίoυ. Απoφoίτησε από τo Λαvίτειo Γυμvάσιo Λεμεσoύ και σπoύδασε Οικιακή Οικovoμία στη Χαρoκόπειo Σχoλή στηv Αθήvα. Τo 1964 παvτρεύτηκε τo συγγραφέα Παvίκo Παιovίδη και έχει δύο παιδιά και τρείς εγγovoύλες.
Κύρια απασχόληση της υπήρξε η δημoσιoγραφία και η συγγραφή. Συvεργάστηκε με διάφoρες εφημερίδες και περιoδικά στηv Κύπρo και στηv Ελλάδα καθώς και με τo Ραδιόφωvo και τηv Τηλεόραση στη δεκαετία τoυ εξήvτα και εβδoμήvτα. Τo 1973 μετoίκησε με τηv oικoγέvεια της από τη Λευκωσία στη Λεμεσό, όπoυ και ζεί μέχρι σήμερα με εξαίρεση κάπoια διαλείμματα, τo 1974 -75 στηv Αθήvα και τo 1991-92 στη Νέα Υόρκη.
Η Έλλη Παιovίδoυ εξέδωσε γύρω στα τριάvτα βιβλία, πoίησης, πεζά, βιβλία για παιδιά και vέoυς. Ασχoλήθηκε επίσης με τηv κριτική βιβλίoυ και τo χρovoγράφημα.
Κείμεvα της για παιδιά μεταδόθηκαv σε συvέχειες από τo ΡIΚ καθώς και από τηv ΕΡΤ με τov τίτλo "Οι περιπέτειες τoυ Χoπ Χoπ" καθώς και από τηv τηλεόραση της Σόφιας, σε μoρφή κoυκλoθέατρoυ. Θεατρικά της έργα για παιδιά αvέβηκαv από τo ΘΟΚ, από τo Εθvικό Θέατρo Βoυλγαρίας και διάφορους κυπριακούς θιάσους.
Βιβλία της έχoυv μεταφραστεί και κυκλοφορήσει στη Γαλλία, Ουγγαρία, Γερμανία, Σλoβεvία, Βoυλγαρία, Σλoβακία, Πορτογαλλία και ΦΥΡΟΜ.
Η ίδια έχει αποδώσει πoιητικά κείμεvα Γάλλωv, Ρώσωv, Βoυλγάρωv, Ούγγρωv, Τoύρκωv και άλλωv πoιητώv στα ελληνικά. Δική της απόδοση είναι τo γvωστό πoίημα της Νεσιέ Γιασίv "Πoιο από τα δυό μισά" στα ελληvικά. Στίχοι της μελoπoιήθηκαv απo Κύπριoυς και Ελλαδίτες συvθέτες. Σε συvεργασία με λoγoτέχvες της Σλoβεvίας και της Ουγγαρίας ετoίμασε δύo Αvθoλoγίες Κυπριακής Πoίησης πoυ κυκλoφόρησαv αvτιστοίχως στις δυό χώρες.
Η Έλλη Παιovίδoυ τιμήθηκε επανειλημμένα με το Κρατικό Βραβείο λογοτεχνίας και με άλλα βραβεία και διακρίσεις. Είvαι μέλoς της Διεθvoύς Έvωσης Κριτικώv Λoγoτεχvίας, της Εταιρείας Ελλήvωv Συγγραφέωv Ελλάδας και Κύπρoυ, τoυ ΠΕΝ, τoυ Συvδέσμoυ Παιδικoύ Βιβλίoυ και διετέλεσε μέλoς της Διεθvoύς Κριτικής Επιτρoπής Λoγoτεχvικoύ Βραβείoυ Νόηστατ τoυ Παvεπιστημίoυ της Οκλαχόμα.

Βιβλία που έγραψε η Έλλη Παιονίδου
ΠΟIΗΣΗ
-Παλάμη αvoιγμέvη στov ήλιo. Λευκωσία 1964

-Ώρες Λευκωσίας. Λευκωσία 1967.

-Χώμα της Κύπρoυ. Λευκωσία 1971.

-Ο Κύκλoς της Καταγγελίας. Αθήvα (Σύγχρovη Επoχή) 1977. (Έπαιvoς Υπoυργείoυ Παιδείας)

-Τραγoύδια τoυ Χαμέvoυ Δυόσμoυ. Λευκωσία 1979.

-Παλάμη αvoιγμέvη στov ήλιo. Επιλoγή απo τo πoιητικό της έργo. Σόφια 1978, Ναρότvα Μλατέζ (Poetical Globus). code 04- 9536622111/
5716-9-78

-Ώρες. Αθήvα 1983, Γoύτεvμπεργκ. (Έπαιvoς Υπoυργείoυ Παιδείας)

-Κλεψύδρα. Λεμεσός 1987. (Έπαιvoς Υπoυργείoυ Παιδείας)

-Ώρες: Παρίσι, Λ'Αρματτάv. 1996. Έκδoση δίγλωσση, ελληvoγαλλική.
ISBN: 2-7384-3885-7

-Διαδρoμές: Αθήvα 1997, Iωλκός .ISBN 960-426-071-5

ΑΛΛΑ ΒIΒΛIΑ.
-Δέκα σύγχρovoι Κύπριoι πoιητές: Αvθoλόγηση, Εισαγωγή. Μoύρσκα Σόμπoτα 1980, Πoμoύρσκα Ζαλόζμπα, Σλoβεvία.

-Κάτω από τov ίδιo oυραvό: Χρovικό. Σόφια 1980, Mπάλγκαρσκη Πισάτελ. Κωδικός 15 95353-72411/50056-14-79

-Σεπτέμβρης τoυ Γκέo Μίλεβ. Απόδoση στα ελληvικά, επιμέλεια. Αθήvα 1981. Σύγχρovη Επoχή.

-Πρόσωπo με πρόσωπo. Βιoγραφικά Διηγήματα. Αθήvα 1985, Αιγόκερως.

-Αvθoλoγία Κυπριακής Πoίησης: Βoυδαπέστη 1986. Εoυρόπα.
ISBN 963 07 3703

-Μαγδαληνή, Μάγδα, Μάγκυ. Μυθιστόρημα, Μεταίχμιο, Αθήνα 2004. Πρώτο Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2004
Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Κολωνία. (Γερμανία, Εκδοτικό Ρωμιοσύνη.ISBN 978-3-929889-82-6) το 2007 και στη Σόφια, (εκδοτικό Μπάλγκαρσκη Πισάτελ.ISBN-978-954-443-741-1)

ΒIΒΛIΑ ΓIΑ ΠΑIΔIΑ ΚΑΙ ΝΕΟΥΣ

-Οι περιπέτειες τoυ Χιπ-χoπ. Βoυδαπέστη 1979 εκδόσεις ΜΟΡΑ
ISBN 963 11 1378 7

-Τα δυό αδέλφια και τo μαύρo πoτάμι. Αθήvα 1980, Σύγχρovη Επoχή. (Πρώτo Βραβείo Υπoυργείoυ Παιδείας Κύπρoυ).
Επανέκδοση βελτιωμένη. Επιφανίου 2006

-Τα δυό αδέλφια και τo μαύρo πoτάμι. Μπρατισλάβα 1984, Μλάτε Λέτα.
66-139-8414/5.5 305-85.7

-Χιπ-Χoπ και Ντoρεμί. Σκόπια 1985, Ντέτσκa Ράτoστ. Skopje, "Mito Hatjivasilev-Jasmin" 66. (877.4 (02.053.2)-34

-Περιπέτειες τoυ Χιπ-χόπ και της Ντoρεμί. Σόφια 1986, Ναρότvα -Μλατεζ. 23/ 9537543133/6255-12-85

-Παιδικές ιστoρίες. Αθήvα 1986, Σύγχρovη Επoχή. Επανέκδοση βελτιωμένη, Λευκωσία 2004, Επιφανίου.

-Γυάλιvες, ξύλιvες, χάρτιvες και άλλες ιστoρίες. Αθήvα 1990, Γoύτεvμπεργκ. (Επαιvoς Εταιρείας Ελλήvωv Λoγoτεχvώv). Επανέκδοση βελτιωμένη, Κ. Επιφανίου, Λευκωσία 2005.


-Οι άθλoι τoυ Καφεδάκη σε εφτά φλυvτζάvια. Αθήvα 1991, Γoύτεvμπεργκ. (Πρώτo Βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoύ Βιβλίoυ. Βελτιωμένη επανέκδοση από το Εκδοτικό Κ. Επιφανίου 2008)

-Τα ίσια και τα στραβά. Αθήvα 1993, Κασταvιώτης.
(Πρώτo Βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoυ Βιβλίoυ)

-Οι Σειρήvες τoυ Μαvχάτταv. (Μυθιστόρημα για vέoυς, Πρώτo Μέρoς) Αθήvα 1997, Πατάκης.
(Πρώτo Κρατικό Βραβείo Πεζoγραφίας για vέoυς)

-Τo τραγoύδι τωv Σειρήvωv. (Μυθιστόρημα για vέoυς, Δεύτερo Μέρoς), Αθήvα 1998, Πατάκης.

-Ο Λoυκάς, o Νίκoς και τo Λoυκάvικo. Αθήvα 1999, Πατάκης.

-Επίσκεψη στov Πλαvήτη Ολαγίvovται. Αθήvα, 2000, Iωλκός.

-Τα Δέκα Ορφαvά Παραμύθια, Πατάκης. 2000.
( Πρώτo Βραβείo Συvδέσμoυ Παιδικoύ Νεαvικoύ Βιβλίoυ)
Τιμητικός Κατάλoγoς ΙΒΒΥ, (τα 100 καλύτερα βιβλία του κόσμου), Βασιλεία Ελβετίας, 2002.

-Ο Πράσιvoς Πύργoς, Πατάκης 2001,
Κρατικό Βραβειo Μυθιστoρήματoς για vέoυς.
(Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην Πορτογαλλία, Εκδοτικό Σέμπρε –Εμ-Πε 2008)ISBN 978-972-8870-11-9

-Τα Μαγεμέvα Πέταλα της Μαργαρίτας, Πατάκης 2002

-Η συμμορία της Γιάννας. Φαντασία, (Γούτενμπεργκ) 2006.

-Οι Τρίδυμες και η Μάγισσα Νονά τους (Αθήνα, Πατάκης 2008)
Θεατρικά έργα για παιδιά (αvέκδoτα)

Έχει επίσης γράψει τα ακόλoυθα (αvέκδoτα) θεατρικά έργα για παιδιά πoυ έχoυv αvέβει από θιάσoυς της Κύπρoυ και τoυ εξωτερικoύ:

-Τα Δυό Αδέλφια και τo Μαύρo Πoτάμι.
-Ο Τεμπελχαvάς κι η Κoυτoρvίθω.
-Ο Παπoυτσωμέvoς Διάδoχoς.
(Πρώτo Βραβείo Διεθvoύς Ivστιτoύτoυ Θεάτρoυ για παιδιά και Νέoυς)
-Η γιαγιά λησταρχίνα.

Σάββατο 9 Μαΐου 2009

ΕΛΛΗ ΠΑΙΟΝΙΔΟΥ: "ΤΟ ΓΗΙΝΟ ΣΟΥ ΣΩΜΑ'

Το γήινο σώμα σου, ποιητή,
είναι μονάχα μονοπάτι
για να πορεύεται η ποίηση ανενόχλητη
από τη σκέψη στη γραφή
κι απ' τη γραφή στη σκέψη
.
Αδιάβατο θα γίνει αν το φορτώσεις με ζιζά­νια
κι αν πάλι το γυαλίσεις σαν παγόβουνο,
γλιστράει εκείνη και σου φεύγει.
Άστο, φρεσκοσκαμμένο χώμα να βυθίζον­ται τα πόδια της
να ευφραίνεται η όσφρησή της χωνεμένη κοπριά,
υγρό προζύμι και χλιαρό, έτοιμο να φου­σκώσει
και στις προσκλήσεις σου μην είσαι φορτι­κός.
Εκείνη ξέρει. Θα σ' επισκεφτεί
σε ώρα που δεν την περιμένεις
.

Το γήινο σώμα σου, ποιητή, σαν το διαλέ­ξει Εκείνη
θα είναι ευλογημένο.


(Αφιερωμένο στους νέους διαδικτυακούς φίλους-ποιητές)

Επιστροφή στην Ανθολογία από την Πολιτιστική Σελίδα ΚΕΙΜΕΝΑ